Cam xã đoài được du nhập vào Việt Nam khoảng 150 năm về trước, nó theo chân một giáo sĩ người pháp đến xã Nghi Diên truyền đạo. Do ông thầy điều kiện ở đây phù hợp với thổ nhưỡng nên giống cam cho trái có vỏ mịn, mỏng đều, mùi thơm dịu, ruột vàng óng ánh, vị ngọt thanh mà không chua.
Và từ đó loại cam Xã đoài được nhân rộng ra và được đem đến huyện Cao Phong trồng từ cách đây 15 năm do điều kiện thời tiết và đất đai tại đây màu mỡ và ôn hòa nên rất thích hợp trồng cam.
Và bắt đầu từ đó cam Xã Đoài đã trở thành thương hiệu của cam Cao Phong, hiện nay giống cam này có 2 loại đó là cam hình quả nhót (hay còn gọi là cam lót) và một loại cam giống quả bầu (gọi là cam bầu). Cam được ra hoa và mua xuân. Hoa cam có hương thơm dịu dàng. Vào khoảng tháng 11,12 âm lịch thì cam Xã Đoài bắt đầu chín.
Một du khách cảm nhận – “Vào mùa quả chín, vào vườn cam xem thật thích mắt. có cành treo lủng lẳng tới vài chục quả cam vàng phơn phớt làm cho cành phải trĩu xuống, những trái cam là là mặt đất, khi bổ ra màu vàng óng ả, rất ít hạt. Khi ăn, có vị ngọt mát làm cho đầu lưỡi cảm thấy tê tê. Thật tuyệt!”.
Nhưng để tạo ra những trái ngon như vậy thì lại là một quá trình không dễ ràng, yêu cầu người trồng cam phải biết cách chăm bón mới có thể tạo ra những trái cam Xã Đoài ngon đến vây. Không chỉ có vậy, nhiều khi vẫn có những người trồng cam để cam đến tết mới bán để được giá thành cao hơn và cũng là để mọi người có thêm một loại trái tài lộc mang đến cho cả gia đình.
Ông Trần Văn Toàn (42 tuổi) cho biết: “Mấy năm gần đây tôi luôn tìm cho mình vài quả cam tết để thờ ông bà tổ tiên, và tôi hay mua cam Xã Đoài, tuy rằng nó có đắt hơn hẳn so với những loại cam khác. Năm ngoái tôi có về tận Cao Phong và vào tận vườn “bà Sen” để cắt 20 chục quả với giá 70 ngàn đồng. Tiền nào thì của nấy mà!.” – Ông cười.
Chính vì điều này mà cam Xã Đoài đã được lòng du khách thập phương không cần chứng chỉ hay thương hiệu gì bằng văn bản, những nó đã và đang trở thành loại cam ngon mà ít loại cam nào trên cả nước sánh nổi với nó.
Liên hệ mua Cam Xã Đoài – Cắt tươi tại vườn: Mr. Lãm – 098.546.3058